هفته نامه تاريخ شفاهي
 



 
          شماره 15    |    11 اسفند 1389

   


 

فراخوانِ شرکت در کارگاه روش شناسی نوین تحقیقات


تاریخ شفاهی سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی


گفت‌وگو با مرتضي سرهنگي به بهانه انتشار مجموعه سه جلدي «آنچه اتفاق افتاد»


تاریخ شفاهی بازسازی (1) سرپل ذهاب


تاریخ کدام شاهان


تأملاتی در چند مفهوم بنیادین دانش تاریخ


گفت و گو با سید احمد زرهانی


زندگي نامه و خدمات علمي و فرهنگي پروفسور سيد محمود حسابي


ساواك با همكاري مدير مدرسه ناخن همكلاسي‌هايم را مي‌كشيد


پيشينه تاريخي ايرانيان در كتاب‌هاي درسي لهستاني‌ها


استانداردهای روایت


تاریخ شفاهی ارتش در انقلاب اسلامی


زندگي نامه و خاطرات اكبر فتورایی


 



تاریخ کدام شاهان

صفحه نخست شماره 15

چند روز پیش کتابی با عنوان "تاریخ شاهان ایران" تالیف بهاره شفیعی به دستم رسید، که بالای نام اصلی کتاب این عنوان درج شده بود: "کتاب تحقیقی برای دانش آموزان"(1)
نوشته روی کتاب توجهم را جلب کرد وبه فهرست مطالب کتاب نگاهی انداختم. بر اساس علاقه ام بهصفحه 124 دوره معاصر تاریخ ایران به انتهای فهرست نگاه دقیق تری انداختم. دراین بخش محدوده تاریخ سلسله پهلوی و محمد رضا شاه به عدد هجری شمسی آمده، اما به حروف هجری قمری نوشته شده است، به این شکل: "سلسله پهلوی (1357-1304 هجری قمری)؟

با کنجکاوی قسمت آخر کتاب "سلسله پهلوی و استقرارنظام جمهوری اسلامی" را باز کردم. خبری از استقرار نظام جمهوری اسلامی نبود؛ زیرا کتاب درصفحه 127 به پایان می رسید. در مورد سلسله پهلوی سه صفحه مطلب بود. به مطالعه آن پرداختم. هر چه بیشتر خواندم تعجبم بیشتر شد. اشتباهات فاحشی وجود داشت که هرکسی آشنایی اندکی با تاریخ معاصرایران داشته باشد از تعجب چشمانش گرد می شود.

پراکندگی مطالب در متن زیاد دیده می شود؛ ترتیب تاریخی رویدادها وجود ندارد؛ مهم ترآن که مطالب غلط تاریخی وجود دارد.

صفحه 125به عنوان مثال در صفحه125 آمده است:

"بعد از تاجگذاری رضا شاه ، ششمین دوره مجلس شورای ملی آغاز گردید ودرهمین عصر مخالفان این حکومت راهی مجلس گردیدند و از آن جمله می توان به دکترمحمد مصدق و سید حسن مدرس اشاره کرد."

دراین بخش هیچ ذکری از مجلس پنجم نشده است، مجلسی که رای به تغییرسلطنت ازقاجاربه پهلوی داد و مدرس و مصدق با نطق های خود با تغییرسلطنت مخالفت کردند.در ادامه مولف به زندگی مدرس تا زمان شهادت پرداخته ومی نویسد:

"تا این که در سال 1307 مجلس هفتم شروع به کار کرد  و سید حسن مدرس در منزلش دستگیر گردید و به یکی از  شهرها در مرزافغانستان(شهرخواف) تبعید شدند.و درآن جا بعد از 9 سال توسط پاسبانان شهید شدند و آرامگاه ایشان در شهر کاشمر است."(ص125)

خواننده بی اطلاع پس ازمطالعه این بخش فکرمی کند مدرس را درخواف به شهادت رسانده اند وبه هردلیلی پیکراورا به شهر کاشمر آورده اند.[؟]

بلافاصله درخط بعد این جمله آمده است:

"قبل ازاین نیز قیام های شیخ محمد خیابانی در آذربایجان و میرزا کوچک خان جنگلی درگیلان به دلیل عدم مدیریت ، سرکوب گردید."(ص125)

قیام شیخ محمد خیابانی پیش ازکودتای 1299 وقدرت گیری رضاخان شکست خورده بود، واصلاً ربطی به دوران سلطنت رضا شاه نداشت، ثانیاً آوردن این مطلب دراین قسمت که دوران پادشاهی رضاشاه است، درست نیست. سه سطرپایین ترمولف در مورد سرنوشت رضاشاه می نویسد:

"با آغازجنگ جهانی اول واشغال ایران به وسیله قوای متفقین به جزایر«موریس» ژوهانسبورگ آفریقای جنوبی  تبعید شد."(همان صفحه)

نیازی به اثبات این مطلب نیست که درزمان رضا شاه ،جنگ جهانی دوم روی داد؛ نه جنگ جهانی اول؛ ثانیاً: موریس نام جزیره ای درشرق قاره آفریقا دراقیانوس هند واقع است وربطی به آفریقای جنوبی ندارد.(2) ثالثاً:رضا شاه ابتدا به جزیره موریس تبعید شد وبه دلیل ناسازگاری با آب وهوای جزیره پس از شش ماه به ژوهانسبورگ درآفریقای جنوبی انتقال یافت و تا آخرعمر در آن جا به سربرد.صفحه 126

دربخش محمد رضا شاه، نویسنده، زندگی نامه محمدرضا شاه را به طور خلاصه ذکر کرده است. درمورد تحصیلات و رفتن وی به دانشکده افسری می نویسد:

"در شهریور1310 هجری شمسی،محمد رضا توسط پدرش جهت ادامه تحصیل راهی سویس گردید .ا ودر آن جا به تحصیلات پرداخت .پس ازتعطیلات تابستان به دستو رو فرمان پدر وارد دانشکده افسری گردید."(ص126)

با مطالعه این قسمت این سوال پیش می آید که محمد رضا چند سال را درسویس گذراند؟ درتابستان چه سالی به فرمان پدرش به دانشکده افسری وارد شد؟ وآیا وی تحصیلات خود را به پایان رساند؟ متاسفانه هنگام تدوین وچاپ کتاب دقتی نسبت به پیوستگی مطالب صورت نگرفته است. جالب ترآن که درادامه بدون این که ذکری از دوران نهضت ملی شدن نفت و نخست وزیری دکتر مصدق بشود، مخالفت امام خمینی با شاه این چنین آمده است:

"در سال 1342، مخالفت امام خمینی(ره)با انقلاب سفید شش ماده ای موسوم به (لایحه انجمن های ایالتی و ولایتی) باعث شد که محمدرضا ایشان را تبعید کنند."

 بر مطلعین ازحوادث این دوره پنهان نیست که جمله فوق کاملا غلط است.اول امام خمینی مخالفت علنی خود را در سال1341 آغازکرد، دوم آن که انقلاب سفید وهمه پرسی آن دردی وبهمن سال 1341 از سوی دولت علم مطرح شد، اما لایحه انجمن های ایالتی و ولایتی در مهرماه همان سال تصویب شد که موجب اعتراض روحانیون به خصوص امام خمینی شد ودر آذر همان سال کنار گذاشته شد. بنابراین از نظر زمانی این دو واقعه جدا از هم رخ داده است و متاسفانه در این کتاب یکی حساب شده اند. به علاوه نویسنده بدون اشاره به دستگیری امام خمینی و واقعه مهم 15 خرداد1342 و همچنین اعتراض ایشان به لایحه مصونیت مستشاران آمریکایی (حق قضاوت کنسولی یا کاپیتولاسیون) در آبان 1343؛ این دوره تاریخی را نادیده گرفته و تبعید امام را به مخالفت با انقلاب سفید می داند.

صفحه 127

کتابی که عنوان "برای دانش آموزان" را با خود یدک می کشد، باید با وسواس ودقت زیاد، ازمطالب کامل وبدون نقصی استفاده کند؛ نه این که مانند این کتاب مطالبی درهم وبرهم و اشتباه به خورد نوجوانان بدهد. نویسنده محترم حتی زحمت مطالعه چند کتاب دیگر را به خود نداده است تا ببیند؛ مطالبی را که نوشته، صحیح است یا نه. مزید یادآوری است، ناشر نیزهیچ تلاشی برای رفع غلط های چاپی ومتنی به عمل نیاورده است.

به نظر می رسد، صحت و دقت در ارائه جزئیات مطالب، قربانی شتاب زدگی در انتشار این کتاب شده است.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
پی نوشت ها:
1-شفیعی، بهاره،"تاریخ شاهان ایران،ازسلسله مادها تا عصر پهلوی به انضمام تشکیل نظام جمهوری اسلامی"،تهران،انتشارات پیام عدالت وانتشارات شفیعی،چاپ دوم،1387

2-برای اطلاع ازموقعیت جغرافیایی وتاریخچه جزیره موریس ببینید:
مکی،حسین،"تاریخ بیست ساله ایران"، تهران، انتشارات علمی و انتشارات ایران، چاپ سوم،1370، جلد 8، صص463-466.

حمید رضا حسینی



 
  
نام

پست الكترونيك
نظر شما
کد امنیتی

 

24 مهر 1390
م.ی
از نظر من آقای حمید رضا حسینی کاملا درست می فرمایند. من از نویسنده در خواست می کنم که یا نویسنده گی نکنند
یا اگر می کنند اطلاعات درستی بدهد.

3 آبان 1390
ه.ق
من بااقای حمیدرضاحسینی هم عقیده هستم وایشان کاملادرست می فرمایند

19 آبان 1390
سام رضایی
امیدوارم بچه ها پولشون را در جیب این ادم ها نریزند

22 آبان 1390
بس
نویسنده 16 سال دارد و این جالب است

15 بهمن 1390
محمد جواد زمانی
واقعا متاسفم برای کسانی که اجازه چاپ چنین کتابی را داده اند
به نظر من این نویسنده 16 ساله!میتوانست به تفریح دیگری بپردازد نه چاپ کتاب!
واقعا من از شما تشکر میکنم که این اطلاعات را در اختیار ما قرار میدهید

15 بهمن 1390
علي رضا
اقاي حميد رضا حسيني /م/ حرف شما كامل صحيح نويسنده ي كتاب دهنشان بوي شير ميدهد با عرض پوزش

18 بهمن 1390
حسین صفری
من کاملا با حرف آقای حمید رضا حسینی (مو) موافقم.
ای خانم بهاره شفیعی لطفا کتاب های تاریخی را بخوانید و کمی اطلاعات تاریخی به دست آورید.

19 بهمن 1390
متین (مه.نص)
از نظر من گفته های اقای حسینی (مو.خ)کاملا صحیح میباشد و از همین جا به خانمی که این کتاب را تالیف کرده است میگویم که برات زوده کتاب بنوسی!!!!!!!!

21 بهمن 1390
محمد مهدی
اطلاعات خوبیه

26 بهمن 1390
علی کفیلی نیا
با تشکر از اقای حمید رضا حسینی من ازنویسنده در خواست دارم برود کتاب دوم و سوم راهنما یی یک بار بخواند.

27 بهمن 1390
دانیال .ع
جا داره از اقای حسینی به خاطر این برسی دقیقشان تشکر و قدر دانی کنم.ایشان یک مردکاملا باسواد و فهیم هستند که ما به وجود چنین افرادی در جامعه نیازمندیم. با تشکر از(م.خ)

11 اسفند 1390
علیرضا .ع از مدرسه بهبهانی
من یک دانش آموزم و خوشحالم که هنوز افرادی مثل آقای حمید رضا حسینی هستند تا با هوشیاریشان از انحراف فکری نسل ما جلوگیری کنند؛ چرا که ما در آن زمان نبوده ایم و تمام تاریخ آن دوره ها توسط همین کتابها به دستمان می رسد و بسی جای تأسف دارد که همین راه دسترسی هم به وسیله افراد ناشی و یا با اغراض افراد سودجو بسته شود.

13 اسفند 1390
سید احمد طباطبایی
با سلام
بنده از اقای (مو/خ) تشکر میکنم که بیشتر وقتشان را در کتاب های تاریخی میگزرانند.
ان کسی که این کتاب را نوشته است به او می گویم که مثل اقای حمید رضا حسینی ااول کتابات مهمی را بخوانند وبعد شرو به نوشتن کتاب های مهم تاریخی بکنند.
با تشکر-سید احمد طباطبایی

14 اسفند 1390
علیرضا . STAR
با تشکر از آقای حمید رضا حسینی نظرتان کاملا درست بوده و باعث افتخار است که شما در مدرسه بهبهانی هستید و ما بچه ها به خودمان میبالیم که در کنار شما تحصیل میکنیم با تشکر از زحمات شما

15 اسفند 1390
نجار
من تا نظر حمید رضا ح موافقم

15 اسفند 1390
سید احمد طباطبایی
باسلام به اقاي حميد رضا حسيني.
بنده از دقت ایشان در كتاب خواندن تشکر می کنم .
جناب اقای حمد رضا حسینی
بنده دوست داشتم بیشتر باشما باشم که حد اقل از تاریخ چیز هایی یاد گرفته باشم.
من نمی گویم که دراین دوره که باشما بودم چیزی یاد نگرفته ام .نه. من چیزی یاد گرفتم ولی کاش کل دوران ر اهنمایی ودبیرستان و...باشماباشم تا بهتر تاریخ را یاد بگیرم.
من به شما قول می دهم که اگر من باشمانبودم اسم شمارا در کا انجایی که هستم می برم که بدانند شما یکی از معلم های دلسوز وبادقت این کشورید.
من از شما تشکر می کنم.
با تشکر -سید احمد طبا طبایی

18 اسفند 1390
حامد ساداتی از مدرسه بهبهانی
من از آقای حمید رضا حسینی متشکرم که توانسته است اشتباه های کتاب را درست کند.

15 مهر 1391
احسان
عالی بود

23 آبان 1391
شروين ح
عكس جلد براى كِىِ

1 آذر 1391
احمد رضا حریری
اقای مو /حمیدرضا حسینی ازشما متشکرم که به فکر ما دانش اموزان هستید.
مدرسه شاهد ارشاد

1 آذر 1391
محمدرضا حاجی زاده
چه ادمایی پیدا میشن

13 آذر 1391
sat سید علی طباطبایی
ممنونم از شما که ما را از این اشتباه بزرگ آگاه کردید. «شاهد ارشاد»

13 آذر 1391
sat
با عرض سلام وخسته نباشی به آقای مو/حسینی/ازشما ممنونم که مارا از این مشکل بزرگ باخبرساختید.

6 اسفند 1391
AshiPhoniX
با سلام من امسال یکی از شاگردان استاد حمیدرضا حسینی (م.م.م) هستم. این مطلب رو به ما معرفی کردند و من امروز این رو مطالعه کردم و فهمیدم که کاملا سخن ایشان متین است. از نویسندگان خواهشمندم که در نوشتن دقت داشته باشند و از هر منبعی اطاعت نکنند‍‍. (مدرسه شهید دانش کلاس 3.4 شماره شانزده)

6 اسفند 1391
سینا محمدی
ا تشکر از اقای حمید رضا حسینی(مو-خ) من ازنویسنده در خواست دارم برود کتاب دوم و سوم راهنما یی یک بار بخواند.

3 فروردين 1392
محمد.ق.دانش
با تشکر از نویسنده محترم آقای حمید رضا حسینی،به نویسنده کتاب شاهان ایران توصیه میکنم که اول تحصیلاتش رو تموم کنه،بعد کتاب منتشر کنه.یا حداقل یه نگاهی به کتاب ها یا حتی ویکیپدیا بندازه...

7 اسفند 1392
صادقی پور.دانش 2
جای تاسف است که از این کتاب ده هزار نسخه به چاپ رسیده.....

 

       تمام حقوق اين نشريه متعلق به سايت تاريخ شفاهي ايران [oral-history.ir] است.